Νομιμοποίηση Τακτοποίηση Αυθαιρέτων (ν.4495/2017)
Αυθαίρετα κτίρια - κτίσματα
Αυθαίρετη κατασκευή θεωρείται κάθε δομική ή ηλεκτρομηχανολογική επέμβαση που εκτελείται χωρίς την απαιτούμενη άδεια δόμησης ή κατά παράβαση των όρων της. Περιλαμβάνει υπερβάσεις συντελεστή δόμησης, κάλυψης, ύψους, όγκου, αλλαγές στη θέση του κτιρίου, προσθήκες σε ημιυπαίθριους ή κοινόχρηστους χώρους, αλλά και αυθαίρετη αλλαγή χρήσης χώρου (π.χ. κατοικία σε κατάστημα) χωρίς σχετική έγκριση. Αυθαίρετες είναι επίσης οι εργασίες που συνεχίζονται μετά την ανάκληση ή λήξη άδειας, κατασκευές αντίθετες σε ειδικούς κανονισμούς (αιγιαλός, δασική έκταση) και τυχόν παραβάσεις που παρεκκλίνουν από τα εγκεκριμένα σχέδια πέρα από τα επιτρεπόμενα ανοχή. Εξαιρούνται μόνον αμελητέες αποκλίσεις έως δύο τοις εκατό, χωρίς πρόσθετες πολεοδομικές επιπτώσεις κυρώσεων.
-
Κατηγορία 1 – Αυθαίρετα ολοκληρωμένα πριν από 9 Ιουνίου 1975. Εξαιρούνται οριστικά από κατεδάφιση· απαιτείται μόνο παράβολο υπαγωγής.
-
Κατηγορία 2 – Αυθαίρετα ολοκληρωμένα πριν από 1 Ιανουαρίου 1983. Ρυθμίζονται με παράβολο και μειωμένο ειδικό πρόστιμο· απαλλάσσονται από κατεδάφιση.
-
Κατηγορία 3 – Μικρές παραβάσεις (π.χ. πέργκολες ≤ 50 m², θερμομόνωση, εσωτερικές διαρρυθμίσεις, εξώστες ± 20 %). Τακτοποιούνται με σταθερό παράβολο 250 € χωρίς ειδικό πρόστιμο.
-
Κατηγορία 4 – Κτίρια με άδεια που παρουσιάζουν υπερβάσεις δόμησης/κάλυψης έως 40 % ή ύψους έως 20 % (και ≤ 250 m² κατοικίας). Καταβάλλεται παράβολο+πρόστιμο· αναστολή κυρώσεων 30 έτη· οριστική εξαίρεση με Ταυτότητα Κτιρίου.
-
Κατηγορία 5 – Όλες οι λοιπές αυθαίρετες κατασκευές ή αλλαγές χρήσης που υπερβαίνουν τα όρια της Κατ. 4 ή έγιναν χωρίς άδεια μετά το 1983. Παράβολο και πλήρες πρόστιμο· αναστολή κυρώσεων 30 έτη· δυνατότητα μεταβίβασης μετά την υπαγωγή.
Συνοπτικά: Κατ. 1–2 καλύπτουν παλαιά κτίσματα (1975/1983), Κατ. 3 μικρές παραβάσεις, Κατ. 4 «μεσαίες» υπερβάσεις με άδεια, ενώ Κατ. 5 συγκεντρώνει τα εκτεταμένα ή ολοσχερώς άνευ άδειας αυθαίρετα.